Filtr cząstek stałych jest elementem montowanym w układzie wydechowym samochodu. Składa się z wkładu oraz obudowy o podwyższonej odporności na działanie czynników zewnętrznych takich jak temperatura. Wkład filtru może być wykonany z materiałów ceramicznych, metalu lub papieru. Tego ostatniego nie można regenerować, a po zużyciu należy wymienić go na nowy.
Porowata budowa ścianek wkładu filtra zatrzymuje przepływające przez niego cząsteczki i minimalizuje niemal do zera wydzielanie ich do powietrza. Minimalny próg ich skuteczności oscyluje w granicach 85%. Filtry DPF mają za zadanie neutralizować zanieczyszczenia produkowane przez auto. Po pierwsze zatrzymują wewnątrz substancje, które są szkodliwe dla ludzi i środowiska. Po drugie mają za zadanie eliminację przechwyconych cząstek poprzez wypalanie ich wewnątrz układu.